فاجعهای که سایه آن تا ابد بر تاریخ سازمان ملل خواهد افتاد
سربرنیتسا؛ سی سال پس از هولناکترین نسلکشی مسلمانان در خاک اروپا

به گزارش کلیی نیوز، . این کشتار، مسلمانان که از سوی سازمان ملل به عنوان نسلکشی به رسمیت شناخته شده و هولناکترین کشتار جمعی در خاک اروپا پس از جنگ جهانی دوم به شمار میرود، یادآور مسئولیت جامعه بینالمللی در قبال حفاظت از غیرنظامیان است.
سربرنیتسا، نماد وحشت و بیعملی جهانی
یازدهم ژوئیه ۲۰۲۵، سیامین سالگرد کشتار سربرنیتسا است؛ فاجعهای که در قلب اروپا و در بحبوحه جنگ بوسنی (۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵) رخ داد.
در این رخداد دلخراش، نیروهای صرب بوسنیایی به فرماندهی ژنرال راتکو ملادیچ، تقریباً ۸ هزار مرد و پسر مسلمان را در شهر سربرنیتسا که تحت حفاظت سازمان ملل بود، به طرز فجیعی به قتل رساندند.

فاجعهای که سالها پس از آن، هنوز حدود هزار جسد از قربانیان شناسایی نشدهاند. در سال ۲۰۲۴، سازمان ملل متحد ۱۱ ژوئیه را به عنوان روز گرامیداشت سالانه قربانیان این کشتار اعلام کرد، تلاشی برای زنده نگه داشتن یاد قربانیان و جلوگیری از تکرار چنین جنایاتی.
چرا سربرنیتسا قتلگاه شد؟
ریشههای جنگ در بوسنی به فروپاشی یوگسلاوی در اوایل دهه ۱۹۹۰ بازمیگردد. یوگسلاوی، فدراسیونی متشکل از شش جمهوری با اقوامی متنوع، پس از مرگ رئیسجمهور یوسیپ بروز تیتو در سال ۱۹۸۰، شاهد درخواستهای فزاینده برای خودمختاری و استقلال بود.
در بوسنی، یکی از جمهوریهای تازه استقلال یافته، سه گروه اصلی درگیر بودند: صربهای بوسنیایی با حمایت صربستان، مسلمانان بوسنیایی و کرواتها.
شهر سربرنیتسا، پیش از جنگ، محل زندگی حدود ۴۰ هزار مسلمان بوسنیایی بود. بسیاری از این افراد به دلیل عملیات پاکسازی قومی توسط صربهای بوسنیایی در سایر نقاط کشور، به سربرنیتسا پناه آورده بودند.
در سال ۱۹۹۳، سازمان ملل این شهر را به عنوان “منطقه امن” اعلام کرد و گروه کوچکی از نیروهای حافظ صلح بینالمللی هلندی (باتالیون هلندی) مسئول حفاظت از آن در برابر حملات احتمالی شدند.
اما این حفاظت ناکافی بود. در ۱۱ ژوئیه ۱۹۹۵، یگانهای صرب بوسنی به فرماندهی ملادیچ به شهر یورش بردند و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل را که به سلاحهای سبک مجهز بودند و قادر به حفاظت از غیرنظامیان نبودند، به سرعت در هم شکستند.
حدود ۲۰ هزار مسلمان، که عمدتاً زنان، کودکان و افراد ناتوان بودند، به اردوگاه سازمان ملل در پوتوچاری، منطقهای نزدیک به سربرنیتسا، پناه بردند. با افزایش خشونتها، نیروهای حافظ صلح تسلیم شدند و فاجعه آغاز شد.
زنان و کودکان با اتوبوس به مناطق امن منتقل شدند، اما مردان و پسران توسط مهاجمان جدا و ربوده شدند. آنها یا به صورت دستهجمعی به قتل رسیدند یا هنگام تلاش برای فرار از طریق تپههای جنگلی اطراف سربرنیتسا، هدف گلوله قرار گرفتند. در کمتر از دو هفته، بیش از ۸۰۰۰ نفر به صورت برنامهریزیشده کشته شدند.
عدالت در لاهه؛ سایه جنایت بر تاریخ
پس از این کشتار، جامعه بینالملل به تدریج وارد عمل شد. دادگاه بینالمللی کیفری برای یوگسلاوی سابق (ICTY) در لاهه، نزدیک به ۵۰ صرب بوسنیایی، از جمله راتکو ملادیچ و رادوان کاراجیچ، رهبر سیاسی صربهای بوسنی، را به دلیل جنایات جنگی در سربرنیتسا محاکمه کرد.ملادیچ و کارادزیچ به جرم نسلکشی به حبس ابد محکوم شدند.
شواهد ارائه شده در دادگاه، برنامهریزی گسترده برای این قتلعام را نشان میداد. قاضی آلفونس اوریه در سال ۲۰۱۷ و پیش از صدور حکم حبس ابد برای ملادیچ، این جنایات را “از هولناکترین جنایتهای شناختهشده در تاریخ بشر” توصیف کرد.
شهادتهای بازماندگان و بستگان قربانیان از دفن زنده مردان و مجبور کردن والدین به تماشای قتل فرزندانشان، ابعاد هولناک این فاجعه را آشکار ساخت.
بسیاری از قربانیان سربرنیتسا در قبرستان پوتوچاری دفن شدهاند؛ هزاران سنگ قبر سفید رنگ که در میدانی در دامنه تپهای سرسبز قرار گرفتهاند، یادآور ابعاد عظیم این جنایت هستند. کوفی عنان، دبیرکل سابق سازمان ملل، بعدها اذعان کرد: “فاجعه سربرنیتسا تا ابد بر تاریخ سازمان ملل سایه خواهد افکند.”
این سخن، نمادی از سرخوردگی و ندامت جامعه بینالمللی از ناتوانی در جلوگیری از این نسلکشی بود.
چشمانداز جمعیتی امروز سربرنیتسا
قبل از جنگ دهه ۱۹۹۰، سربرنیتسا عمدتاً شهری با جمعیت مسلمان بوسنیایی بود. اما پس از جنگ و تقسیم بوسنی به دو بخش “جمهوری صربسکا” و “فدراسیون بوسنی و هرزگوین”، سربرنیتسا در جمهوری صربسکا واقع شد.
در سالهای پس از جنگ، جمعیت مسلمانان بوسنیایی در این منطقه کاهش یافته و جمعیت صربها افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
این تغییر جمعیتی، خود یکی از پیامدهای ماندگار پاکسازی قومی و نسلکشی است که در آن دوران به وقوع پیوست.
سی سال پس از سربرنیتسا، آیا جهان از این فاجعه درس گرفته است؟ و چگونه میتوان از تکرار چنین جنایاتی در آینده جلوگیری کرد؟
برچسب ها :اروپا ، سربرنيتسا ، نسلکشی مسلمانان
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰